Energiehubs: waarom zou je bedrijf meedoen?

Het Nederlandse stroomnet raakt steeds voller. Bedrijven lopen tegen serieuze beperkingen aan: uitbreiden of starten is vaak niet mogelijk, en zelfs het plaatsen van extra zonnepanelen wordt regelmatig geweigerd. De oorzaak? Het net zit op papier vol, maar in de praktijk is er vaak nog ruimte doordat bedrijven hun piekverbruik op verschillende momenten hebben. Toch ontstaan er steeds vaker situaties waarin die pieken wél samenvallen en het net daadwerkelijk zijn limiet bereikt. Dit probleem – transportschaarste en congestie – zorgt voor een groeiende wachtlijst van bedrijven die geen extra stroomcapaciteit kunnen krijgen. Steeds vaker wordt daarom gekeken naar energiehubs als oplossing. Maar wat is een energiehub precies, en waarom zou je als bedrijf meedoen?

Wat is een energiehub?

Een energiehub is een samenwerkingsverband van meerdere bedrijven of partijen die gezamenlijk de beschikbare stroomcapaciteit op een bedrijventerrein verdelen en optimaal benutten. In plaats van ieder een individueel contract met de netbeheerder te hebben, maken de bedrijven onderling afspraken over het gebruik van de gezamenlijke capaciteit. Als het ene bedrijf op een bepaald moment minder stroom nodig heeft, kan een ander bedrijf die ruimte benutten. Zo worden pieken en dalen in het verbruik beter op elkaar afgestemd, en wordt de beschikbare capaciteit efficiënter gebruikt.

De essentie van een energiehub is dus niet techniek, maar het maken van goede onderlinge afspraken. Denk aan een productiebedrijf dat overdag veel stroom verbruikt, terwijl de elektrische busjes van Picnic vooral ’s nachts worden opgeladen. Door deze verbruiksprofielen slim te combineren, kunnen bedrijven samen méér uit het bestaande net halen zonder het te overbelasten.

Fysiek zie je van een energiehub vaak weinig: het draait vooral om meetapparatuur en slimme software die het verbruik en de opwek van de aangesloten bedrijven monitort en aanstuurt. Soms wordt er gezamenlijk geïnvesteerd in bijvoorbeeld batterijen of extra zonnepanelen, maar het belangrijkste is het afstemmen van vraag en aanbod op lokaal niveau.

Wat zijn de voordelen van energiehubs voor bedrijven?

• Bedrijven kunnen ondanks netcongestie toch uitbreiden of verduurzamen (bijvoorbeeld door extra zonnepanelen te plaatsen).
• Door samenwerking ontstaat er meer flexibiliteit en kan de beschikbare capaciteit optimaal worden benut.
• Het collectief kan gezamenlijk investeren in oplossingen zoals batterijen of laadpleinen, wat individueel vaak niet rendabel is.
• Energiehubs stimuleren lokaal opgewekte energie die ook lokaal wordt verbruikt, waardoor het landelijke net minder wordt belast.

Aandachtspunten en uitdagingen

• Het opzetten van een energiehub vraagt om goede afspraken en vaak complexe contracten tussen de deelnemers.
• Juridische en organisatorische aspecten zijn nog volop in ontwikkeling; het traject kan lang duren en kostbaar zijn.
• Niet elk bedrijf heeft baat bij deelname; soms is een individuele oplossing efficiënter of goedkoper.
• De autonomie van bedrijven neemt af, omdat ze afhankelijk worden van de afspraken binnen het collectief.

Advies

Energiehubs zijn geen doel op zich, maar een middel om bedrijvigheid mogelijk te maken op een overvol stroomnet. Voor sommige bedrijven is het dé manier om toch te kunnen groeien of verduurzamen. Voor anderen kan een individuele aanpak beter werken. Het is daarom essentieel om eerst goed in kaart te brengen wat het eigen probleem is, en pas daarna te bepalen of deelname aan een energiehub de juiste oplossing biedt.

Meer weten? Kijk of luister Groene Zaken #06 waar Enzo Diependaal vertelt over energiehubs.